Część 4

1. Jak często osoba nosząca aparat powinna szczotkować zęby?

Jest to szczególnie ważne u osób noszących aparat, ponieważ resztki pokarmu utrzymujące się na aparacie wywoływać mogą próchnicę. Z ust wydobywać się będzie również bardzo nieprzyjemny zapach.

Zalecamy dalsze szczotkowanie zębów po każdym posiłku i przed snem.

2. Czy szczotkowanie zębów u osoby noszącej aparat jest bolesne?

Ból występować może w pierwszym tygodniu noszenia aparatu. Doskonale jednak sprawdza się irygator wodny. Dostępne są również specjalne szczoteczki i nici przeznaczone dla osób noszących aparaty. Dodatkowych informacji udzielić może ortodonta.

3. Co stanie się, jeśli pod aparatem rozwinie się próchnica?

Widoczne ubytki uzupełni dentysta. Jeśli ubytek znajduje się pod aparatem, przed wypełnieniem konieczne jest zdjęcie aparatu.

4. Niektórzy znajomi noszą w aparatach specjalne gumki. Jakie jest ich zadanie?

Wyciągi ortodontyczne odciągają zęby w kierunku przednim lub tylnym. Służą do prostowania grupy lub pojedynczych zębów, a także do zmniejszania odstępów.

5. Jak często trzeba wymieniać gumki ortodontyczne?

Wyciągi ortodontyczne zrywają się często po kilkakrotnym zagryzieniu, najczęściej podczas otwierania ust. Zalecamy zdejmowanie gumek przed każdym posiłkiem i zakładanie nowych po jedzeniu. Warto je też wymienić przed snem, by gumka nie pękła w środku nocy.

6. Co stanie się, jeśli nie założę gumek ortodontycznych?

Leczenie potrwa dłużej i dokonanie wymiany gumek nie jest trudne, więc nie ma powodu, by tego nie robić. Tradycyjne gumki miały nieprzyjemny smak, lecz współczesne smakują jak cukierki miętowe. Wymiana takich opasek po posiłku przypomina zjedzenie cukierka, z tą różnicą, że opaski nie wywołują próchnicy. Więcej informacji na temat „noszene wyciągów elastycznych.”

7. Co stanie się, jeśli połknę gumkę ortodontyczną?

Nic. Gumki są nieszkodliwe, o ile pacjent nie ma na nie alergii. Gumka przechodzi po prostu przez układ pokarmowy i jest normalnie wydalana. Należy tylko unikać połykania większej ilości opasek, ponieważ może to spowodować niestrawność i silną reakcję alergiczną.

8. Jaka jest rola retainera?

Retainer przytrzymuje zęby w docelowych położeniach po zdjęciu aparatu.

9. Z czego wynika potrzeba stosowania retainera?

Po zdjęciu aparatu zęby ustawione są idealnie, a uśmiech jest piękny. Niestety, dziąsła i kości nie ustabilizowały się jeszcze całkowicie w docelowych położeniach. Retainer przytrzymuje zęby do czasu ustabilizowania się ich otoczenia. Po zakończeniu leczenia zęby wyglądać będą perfekcyjnie. Noszenie retainera jest niezbędne dla utrwalenia tego efektu.

Poza tym, nastolatek nadal rośnie po zdjęciu aparatu, więc istnieje ryzyko nierównego rozwoju jamy ustnej. Ustalacz zapewnia utrzymanie optymalnych położeń zębów w okresie dorastania.

10. Co stanie się, jeśli nie będę nosić retainera?

Dziąsła i kości nie ustabilizują się w pełni w nowych położeniach i powrócą częściowo do wcześniejszych. Grozi to utratą pięknego uśmiechu. Może nawet pojawić się konieczność ponownego założenia aparatu. Nie wolno do tego dopuścić! Należy koniecznie nosić retainer.

11. Czy noszenie retainera jest bolesne?

Nie, noszenie retainera nie jest bolesne. Retainer stały jest to naklejony na wewnętrze powieszchnie zębów przednich łancuszek, nie powoduje on żadnego dyskomofortu.

12. Jak długo trzeba stosować retainer?

Szczegółowe zalecenia przedstawia ortodonta, które są ustalone indywidualnie.

13. Co stanie się jeśli uszkodzę retainer?

W przypadku uszkodzenia retainera należy się zgłosić do ortodonty na wizytę.

14. Na zamkach niektórych aparatów widoczne są małe kolorowe pierścienie „ligatury”. Jaka jest ich rola?

Są to ligatury ortodontyczne które mocują one łuki do zamków.

Można je potraktować jak ozdobę: dostępne są w 24 kolorach. Można je więc dobrać według własnego upodobania lub zgodnie z barwami szkoły, czy drużyny sportowej. Na przykład czerwone i zielone na święta grudniowe, a czerwone lub różowe na Walentynki. Moduły umożliwiają dostosowanie aparatu do własnego wizerunku. Dobrej zabawy!

15. Co stanie się, jeśli połknę ligaturę ortodontyczną?

Komponenty te są nieszkodliwe. Ligatury ortodontyczne wykonane są z poliuretanu klasy medycznej, podobnego do poliuretanu stosowanego w implantach. Poliuretan uznaje się za nieszkodliwy w razie połknięcia. Połknięty moduł przechodzi po prostu przez układ pokarmowy i jest normalnie wydalany.

16. Czy w ortodoncji występują jakieś zagrożenia?

Istnieje pewne ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych na materiały ortodontyczne.

17. Mam wiele alergii. Czy ma to jakieś znaczenie dla przebiegu leczenia?

Ponieważ pacjent z alergią wymaga zawsze szczególnego traktowania, informacje o alergiach przekazać należy ortodoncie. Istnieje pewne ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych na materiały ortodontyczne.

Rozróżniamy generalnie dwa rodzaje alergii na wyroby ortodontyczne: alergia na nikiel, chrom i miedź oraz alergie na lateks. Te pierwsze są częste, lecz generalnie niegroźne. Alergia na lateks występuje rzadziej, lecz może zagrażać życiu. Dodatkowe informacje o alergiach na lateks oraz na nikiel, chrom i miedź przedstawiono poniżej.

18. Zdarzają się podobno alergie na nikiel, chrom i miedź. Jak często, jakie są objawy i jak poważne są takie alergie?

Alergia na te metale występuje u 1-3 % osób leczonych ortodontycznie. Najczęstsze objawy to ogólne zapalenie jamy ustnej i zapalenia miejscowe w punktach stykania się zamków ze skórą. Utrzymywanie się bólu w jamie ustnej przez czas dłuższy niż 2 tygodnie od założenia aparatu lub wystąpienie niedrożności kanałów usznych świadczyć może o uczuleniu na metale zawarte w aparacie.

Stwierdzono, że u niektórych pacjentów uczulenie pojawia się dopiero podczas leczenia. Na szczęście objawy zanikają po przejściu na materiały nie zawierające niklu, chromu lub miedzi. W przypadku obawy, że wystąpi taka reakcja alergiczna, należy omówić dostępne rozwiązania z ortodontą.

19. Zdarzają się podobno alergie na lateks. Jak często i czy jest się czego obawiać?

Rozróżniamy dwa rodzaje alergii na lateks: nieszkodliwą alergię klasy 4 i zagrażającą życiu alergię klasy 1. Ta pierwsza wywołuje lekkie zapalenie w jamie ustnej, które ustępuje po wyeliminowaniu lateksu. Alergia klasy 4 występuje u około 1% pacjentów.

Jest ona o wiele bardziej zdradziecka. Jej objawy są typowe do reakcji alergicznej na penicylinę. Uczulenie wynika z długiej ekspozycji na naturalną gumę lateksową. Wystąpienie objawów po pierwszym zetknięciu się z lateksem jest mało prawdopodobne. Długa styczność wywołuje uczulenie. Najpierw pojawia się wysypka. Później uczulenie na lateks nasila się. W miejscu zetknięcia się z gumową rękawiczką pojawiać się może nawet pokrzywka.

Oceny częstości występowania alergii na lateks klasy 1 są bardzo zróżnicowane. Niektórzy ortodonci nie zetknęli się z takim przypadkiem od 20 lat. Ligatury ortodontyczne oraz gumki mogą przyczynić się do wykształcenia uczulenia na lateks, choć dojście do klasy 1 trwa zazwyczaj wiele lat. O ewentualnych obawach należy poinformować ortodontę, który postara się zastosować materiały nie zawierające lateksu. Ze względów bezpieczeństwa Gabinet Fabdent stara się stosować rękawice diagnostyczne wolne od lateksu.

20. Jakie są objawy alergii na lateks klasy 1?

Objawy są zróżnicowane. U niektórych pacjentów po upływie 20-50 minut od ekspozycji na lateks pojawia się pokrzywka i/lub opuchlizna twarzy i dłoni. Inni pacjenci mają trudności z oddychaniem. Niekiedy nie występują widoczne objawy. Jeśli wkrótce po wymianie ligatury lub gumki ortodontycznej wystąpią pokrzywka, opuchlizna dłoni lub twarzy bądź trudności z oddychaniem, należy bezzwłocznie jechać do szpitalnej izby przyjęć. Nie wolno czekać, licząc na ustąpienie objawów.

21. Co można zrobić, by uniknąć uczulenia na lateks?

Należy poprosić ortodontę o stosowanie materiałów nie zawierających lateksu.

22. Mam rozszczep tylny kręgosłupa. Czy jest się czego obawiać?

Pacjenci cierpiący na to schorzenie są szczególnie podatni na alergię na lateks klasy 1. Jest ona bardzo niebezpieczna, a może nawet prowadzić do śmierci. O rozszczepie tylnym kręgosłupa należy koniecznie poinformować ortodontę przed rozpoczęciem leczenia. Należy upewnić się, że ortodonta stosuje materiały nie zawierające lateksu.

23. Wydaje się, że podczas leczenia wymagane są częste prześwietlenia? Czy wszystkie te badania są potrzebne?

Tak. Ortodonta przeprowadza badanie rentgenowskie w celu prawidłowego zaplanowania leczenia i upewnienia się, że u pacjenta nie wystąpią żadne problemy z kośćmi lub zębami. Obrazy pantomograficzne i cefalometryczne umożliwiają zlokalizowanie ubytków, punktów słabych kości i płytko zagnieżdżonych korzeni. Jeśli pod aparatem występuje ubytek zęba, będzie się on powiększał, prowadząc nawet do bólu zęba.

Prowadzenie leczenia ortodontycznego bez wykonywania badań rentgenowskich jest niedopuszczalne. Rezygnacja z nich to proszenie się o kłopot.

Ponadto, stosowane przez nas i przez współpracujące z nami ośrodki badań aparaty rentgenowskie są nowoczesnymi urządzeniami cyfrowymi, w których dawka promieniowania jest o nawet 90% niższa niż w aparatach tradycyjnych.

Autor: Specjalista ortodonta, specjalista stomatologii zachowawczej z endodoncją dr Izabela Stępień – absolwentka Warszawskiego Uniwersytet Medyczny. Członek Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego. 

Zobacz również:

• Leczenie ortodontyczne nastolatkow część 1
• Leczenie ortodontyczne nastolatkow część 2
• Leczenie ortodontyczne nastolatkow część 3
• Rodzaje aparatów ortodontycznych w naszej ofercie
• Leczenie ortodontyczne dzieci
• Leczenie ortodontyczne dorosłych
• Nowoczesne mini implanty ortodontyczne
• Noszenie wyciągów „gumek” ortodontycznych
• Higiena zębów z aparatem ortodontycznym
• Pierwsza pomoc – kłopoty z aparatem
• Akcesoria ortodontyczne
• Słownik ortodontyczny
• Symulacja kosztów 2 letniego leczenia
• Cennik